آشنایی با فضاهای رنگی HSV, HSL, HSB, LAB
فضای رنگی HSB(Hue,Saturation,Brightness) یک فضای رنگی را بر اساس سه پارامتر رنگ‌مایه، اشباع و روشنایی آن توصیف می‌کند. این مد رنگی همچنین با فضای رنگیHSV(Hue, Saturation, Value) نیز شناخته می‌شود. این فضای رنگی در سال 1978 توسط اَلوی رِی خلق شد و بیانگر آن بود که ترکیب رنگ‌ها تنها خطی (افزایشی یا کاهشی) نیستند، بلکه تغییرات آن‌ها می‌تواند براساس مختصات استوانه‌ای باشد. برای تصور راحت‌تر می‌توان آن را به شکل استوانه‌ای در نظر گرفت.
رنگ‌مایه (HUE): نوع رنگ؛ مانند قرمز ، آبی یا زرد که گستره آن مابین اعداد 0 تا 360 درجه مشخص شده است.
اشباع رنگ (Saturation): نشان‌دهنده شدت رنگ است. درجات آن بین اعداد 0 تا 100 تعریف شده است. عدد صفر در واقع بدون رنگ است و 100 شدت و وضوح رنگ را نشان می‌دهد. (بین آن سایه‌هایی از خاکستری بین سیاه و سفید ایجاد می‌شود). همچنین گاهی با "خلوص" رنگ شناخته می‌شود.
درخشش (Brightness) ارزش (value): از نامش پیداست، میزان درخشش یا ارزش رنگ که بین اعداد 0 تا 100 تعریف می‌شود. عدد صفر همیشه سیاه است و بر اساس میزان اشباع رنگی، 100 می‌تواند سفید باشد یا کمتر و بیشتر از وضوح رنگی.
برای درک بیشتر تصویر را با دقت ببینید:
این فضای رنگی بر پایه رنگ‌مایه (Hue)، اشباع (Saturation) و روشنایی (Lightness) قرار گرفته است:
رنگ‌مایه (HUE): نوع رنگ؛ مانند قرمز ، آبی یا زرد که گستره آن مابین اعداد 0 تا 360 درجه مشخص شده است.
اشباع رنگ (Saturation): تنوع رنگ‌ها که بسته به نرمی و لطافت آن ایجاد می‌شود. درجات آن مابین 0 تا 100 قرار دارد.
روشنایی (Lightness): در واقع روشنایی وضوح رنگ که درجات آن بین ارقام 0 تا 100 جای می‌گیرد.
فضاهای رنگیHSL و HSB شبیه به هم هستند، با این تفاوت که مقدار روشنایی یا تاریکی در آن‌ها متفاوت است. یعنی در HSL اشباع رنگ از خاکستری‌های معادل رنگ به سمت رنگ اصلی حرکت می‌کنند اما در HSB این پارامتر از رنگ‌مایه اصلی به سمت سفید متغیر است. همچنین در پارامتر روشنایی (Lightness) حرکت آن طولی و از سیاه به سمت رنگی اصلی و پس از آن سفید است، اما در مد HSB این پارامتر فقط تا نیمه رفته است یعنی از سیاه به رنگ انتخاب شده. (با توجه به دیاگرام پایین)
این مدل، مدل رنگی مستقل و بدون وابستگی به دستگاهی خاص مثل صفحه نمایش، چاپگر، اسکنر و پرده نمایش است و مدلی جامع را تعریف می‌کند که حیطه رنگی وسیعی را نسبت به مدل‌های قبلی شامل می‌شود. می‌توان گفت فتوشاپ از این مدل برای انجام کارهای داخلی استفاده می‌کند و کاربران در اکثر موارد، نیازی به استفاده از آن ندارند. در این مدل، رنگ‌ها با سه پارامتر مشخص می‌شوند که عبارت‌اند از:
1. میزان درخشندگی (Luminance) که با L مشخص می‌شود و گستره آن بین اعداد 0 (سیاه) تا 100 ( سفید) قرار می‌گیرد.
2. میزان رنگ از سبز به قرمز که با A مشخص می‌شود.
3. میزان رنگ از آبی به زرد که با B مشخص می‌شود.
که این دو در محدوده عددی بین 127- تا 128+ قرار می‌گیرند.
