نماد اعتماد الکترونیکی نشانه‌ای است که از طرف مرکزی با نام توسعه تجارت الکترونیکی[۱] که وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران[۲] است، به عنوان تاییدیه به فروشگاه‌های اینترنتی داده می‌شود.
نشانه‌ای نمادین است که منحصراً توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر شده و به کسب و کارهای مجازی (کسب و کار اینترنتی و موبایل) مجاز با هدف ساماندهی، احراز هویت و صلاحیت آن‌ها اعطا می‌گردد؛ این نماد پس از بررسی وبگاه (وبسایت) و احراز هویت و صلاحیت مالک (حقیقی یا حقوقی) آن برای مدت یک سال صادر می‌گردد.[۳] طبق مصوبه 288 کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات که در تاریخ 5/12/1397 به تصویب رسیده است مدت اعتبار نماد به دو سال افزایش یافته و هزینه 175هزار تومان دریافت می شود. مرکز توسعه تجارت الکترونیک این مصوبه را اجرایی کرده است.[۴]
انواع حالت‌های نماد[ویرایش]
نماد دائم یک ستاره: پس از اعطای نماد موقت فرایند بررسی فروشگاه جهت دریافت نماد دائم آغاز می‌شود. اعطای نماد دائم، مستلزم احراز مجموعه‌ای از معیارهاست.
نماد دائم دو ستاره: فرایند اعطای نماد دائم دو ستاره از لحاظ معیارهای ارزیابی کاملاً مطابق با نماد اعتماد تک ستاره است. تنها تفاوت الزام فروشگاه برای نصب گواهی امنیت SSL در وب سایت فروشگاه است
مرکز توسعه تجارت الکترونیک برای آگاهی متقاضیان دریافت نماد، شاخص‌های ارزیابی تهیه کرده‌است که این شاخص‌ها معیار تعیین شرایط احراز در هر کدام از انواع نماد توضیح داده شده در بالاست.[۵]
قوانین و آئین‌نامه‌ها[ویرایش]
آگاهی از حقوق مصرف‌کننده حق تمامی شهروندان است. با مطالعه و آگاهی از قوانین،[۶] در خریدها می‌توانیم موارد قانونی را از فروشندگان مطالبه نماییم.
هدف از اعطای نماد اعتمادالکترونیکی[ویرایش]
هدف از تدوین این سند تشریح جزییات کلیه فرایندهای مربوط به ارزیابی کسب و کارهای اینترنتی، شاخص‌های ارزیابی و اعطای نماد اعتماد الکترونیک بر اساس شاخص‌های مذکور، به علاوه نحوه نظارت بر عملکرد و فعالیت‌های کسب و کارهای اینترنتی و رسیدگی به تخلفات آن‌ها و نیز شکایات مصرف‌کنندگان می‌باشد.[۷]
الزامات عرضه کالاهای فرهنگی در اینترنت[ویرایش]
وفق اعلام مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی، شرایط عرضه کالاهای فرهنگی در اینترنت شامل:
- انواع کتب
- مجموعه‌های صوتی (آلبوم‌های موسیقی و…)
- مجموعه‌های تصویری
- بسته‌های نرم ا‍فزاری
به شرح زیر می‌باشد:
- عرضه کلیهٔ اقلام فرهنگی فاقد مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ممنوع است.
- عرضه آن دسته از اقلام فرهنگی که حق مالکیت معنوی آن‌ها رعایت نشده‌است، ممنوع است.
- عرضه هرگونه فایل قابل دانلود دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط کسب و کارهای اینترنتی، مستلزم اخذ مجوز توسط کسب و کارهای مزبور از مؤسسه فرهنگی دیجیتال می‌باشد.
- عرضه محصولات فیزیکی توسط کسب و کارهای اینترنتی دارای مجوز از مؤسسه فرهنگی دیجیتال، نیازمند اخذ مجوز دیگری نیست.
نکات دریافت نماد اعتماد الکترونیکی[ویرایش]
- امکان کلیک بر روی نماد اعتماد الکترونیک وجود داشته باشد.
- با عرض تاسف بعضی از طراحی سایت‌ها صرفاً از علامت نماد اعتماد الکترونیک بهره می‌برند و این نماد حالتی تزیینی و فریبکارانه برای آن‌ها دارد (که بنا به ضوابط در صورتی که این نحوه گذاشتن نماد در سایتی دیده شود مورد پیگرد قانونی خواهد بود) دقت کنید که این وقتی بر روی این نماد قرار می‌گیرید قابلیت کلیک شدن را داشته باشد و بعد از کلیک بر روی آن بایست بتوانید داخل سایت مرکز توسعه تجارت الکترونیک بشوید که با آدرس اینترنتی http: //www. enamad. ir شناخته می‌شود و می‌توانید در این سایت سایت‌های با مجوز رسمی این مرکز را ببینید.
- همواره پیش از پرداخت نشانی اینترنتی بالای صفحه سایت را بررسی نمایید. این آدرس اینترنتی بایست به بانک مربوطه تعلق داشته باشد و به صورت دقیق همان نشانی اینترنتی بانک در آنجا نوشته شده باشد.
- در صفحه پرداخت که برایتان گشوده می‌شود قبل از هرکاری و پیش از داخل شدن داده‌ها کد کپچا را رفرش و لود دوباره نمایید. (کدی که به منظور معلوم شدن هویت شما بوده و از ورود ربات‌ها جلوگیری می‌کند و بایست مطابق با آنچه در کادر آمده نوشته شود) غالباً در صفحه‌های تقلبی این کدها قابلیت رفرش را ندارند.[۸]
شرایط دریافت نماد اعتماد الکترونیکی[ویرایش]
برای آنکه وبسایت‌ها این نماد (e نماد) را دریافت کنند باید دارای شرایطی باشند. از جمله این شرایط این است که تنها شرکت و وبسایتهایی که در طراحی سایت خود دارای خدمات خرید و فروش هستند به آن‌ها این نماد تعلق می‌گیرد و باید تمام مراحل سفارش و پرداخت وجه به صورت آنلاین و از طریق سایت باشد. اگر سایت شما دارای خدمات فروش کالا نیست و صرفاً در آن کسب و کار خود را تبلیغ می‌کنید نیاز به دریافت این نماد نمی‌باشد. همچنین شرکت‌های دارای اعتبار قانونی و به ثبت رسیده می‌توانند اینماد را دریافت کنند. برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی باید مدارک دامنه وبسایت باشد، پس باید دامنه وب سایت در اختیار شرکت یا مالک آن باشد. برای انجام مراحل دریافت ای نماد توسط نماینده حقوقی شرکت، باید مدارک حقوقی وکالت نماینده از شرکت موجود باشد.
همچنین برای دریافت ای نماد دوستاره، همان‌طور که در بالا گفته شد مدارک دریافت گواهینامه SSL مورد نیاز است؛ بنابراین درطراحی سایت فروشگاه اینترنتی برای دریافت اینماد باید تمامی ضوابط و قوانین و نیز شرایط امنیتی را رعایت کرده که بدین منظور می‌توانیم طراحی سایت خود را به شرکت‌های معتبر واگذار کنید.
شرایط تمدید مدت اعتبار نماد اعتماد الکترونیکی[ویرایش]
مدت زمان اعتبار نماد اعتماد یک ساله بوده و در پایان این مدت در صورت احراز مجدد صلاحیت متقاضی اعتبار آن تمدید می‌گردد. متقاضی می‌ب‍اید در فاصله زمانی ۳ هفته مانده به انقضای اعتبار نماد اعتماد، نسبت به ارائه درخواست تمدید نماد کسب و کار خود اقدام نماید.
طبق مصوبه 288 کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات که در تاریخ 5/12/1397 به تصویب رسیده است مدت اعتبار نماد به دو سال افزایش یافته و هزینه 175هزار تومان دریافت می شود. مرکز توسعه تجارت الکترونیک این مصوبه را اجرایی کرده است.[۴]
تعهدات دارنده نماد اعتماد الکترونیکی[ویرایش]
دارنده نماد اعتماد الکترونیکی موظف است:
- تمامی تعهدهای مندرج در این دستورالعمل و پیوست‌های آن و همچنین مفاد متن تعهدنامه‌ای که هنگام صدور نماد اعتماد به صورت رسمی از ایشان اخذ شده‌است را در تمام مدت فعالیت و اعتبار نماد اعتماد الکترونیکی به‌طور کامل و دقیق رعایت نمایند.
- هرگونه تغییر در کسب و کار در خصوص شاخص‌های اعطای نماد اعتماد را در اسرع وقت به مرکز اعلام نمایند.
- تجهیزهای استاندارد مورد تأیید مرکز را به کار گیرد.
- به مکاتبات –اعم از الکترونیکی و فیزیکی-و اخطارهای صادره از سوی مرکز و دستگاه‌های نظارتی، حداکثر طی دو روز کاری پاسخ دهد.
- اطلاع‌ها، گزارش‌ها و کلیه مستندهای درخواستی مرکز و دستگاه‌های نظارتی را در مدت زمان ابلاغ شده ارائه نماید.
- در زمان تعلیق نماد اعتماد از قبول تعهدات جدید خودداری نمودهو مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی و با هماهنگی مرکز، صرفاً به ارائه تعهدات قبلی عمل نماید. در غیر اینصورت، نماد اعتماد وی ابطال خواهد شد.
- احکام صادره از سوی کمیته نظارتی را به صورت کامل و دقیق اجرا نماید.
- کلیه شرایط لازم جهت ورود بازرسان به کلیه اماکن و محل‌های فعالیت و دسترسی به تجهیزهای مرتبط با موضوع فعالیت را بنا به تشخیص مرکز، جهت انجام وظایف نظارتی برای مرکز فراهم آورد.
- شخص حقوقی دارنده نماد اعتماد موظف است قبل ازهر گونه تغییر در اساسنامه، امور مربوطه به مدیریت، نام و نشان، موضوع و محل فعالیت خود را به اطلاع مرکز رسانیده و تائیدیه لازم را دریافت نماید، در غیر اینصورت نماد اعتماد شرکت توسط مرکز به مدت دو ماه تعلیق، و در صورت استمرار، نماد اعتماد ابطال خواهد شد.
- چنانچه کسب و کار اینترنتی دارنده نماد اعتماد پس از اخذ نماد اعتماد، به مدت سه ماه بدون داشتن عذر قابل قبول، تعطیل یا هیچ گونه فعالیتی نداشته باشد پس از دو تذکر به فاصله روز توسط مرکز، نماد اعمتاد وی ابطال خواهد شد.
- چنانچه در اشخاص حقوقی، دارنده نماد اعتماد یا مدیرعامل محجور شود یا فوت نماید، هیئت مدیره موظف است مراتب را تا ۱۵ روز به صورت کتبی به مرکز اعلام، و تا یک ماه نسبت به جایگزینی مدیر عامل واجد شرایط اقدام نماید. در غیر اینصورت نماد اعتماد به مدت دو ماه تعلیق می‌شود و اگر در مدت یاد شده شرایط مورد نظر را فراهم ننماید، نماد اعتماد شرکت ابطال خواهد شد.
- چنانچه شخص حقیقی دارنده نماد اعتماد قصد واگذاری کسب و کار به غیر را داشته باشد، موظف است مراتب را تا ۴۸ ساعت به صورت کتبی به مرکز اعلام نماید و تا یک ماه نسبت به معرفی مالک جدید کسب و کار اقدام و موافقت مرکز را اخذ نماید. در این مدت نماد اعتماد تعلیق می‌شود و درغیراینصورت، نماد اعتماد الکترونیکی ابطال خواهد شد.[۷]
سوالات متداول در مورد اینماد[ویرایش]
۱. زمان اعتبار ای نماد من چقدر است و چه زمانی می‌توانم آن را تمدید کنم؟
اعتبار زمان ای نماد شما به مدت یک سال است و ۳ هفته قبل از انقضای اعتبار خود باید اطلاعات کاربری خود را در پنل ای نماد بروزرسانی کنید. طبق مصوبه 288 کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات که در تاریخ 5/12/1397 به تصویب رسیده است مدت اعتبار نماد به دو سال افزایش یافته است.[۴]
۲. آیا امکان تغییر دامنه برای ای نماد وجود دارد ؟
متأسفانه خیر، ولی می‌توانید در پنل کاربری خود یک کسب و کار جدید اضافه کنید.
۳. آیا امکان این وجود دارد که بتوانیم شخصیت حقیقی یا حقوقی را تغییر دهیم ؟
بله این امکان وجود دارد، برای اینکار شما باید در قسمت پشتیبانی تیکت ارسال کنید و موضوع خود را با کارشناسان مربوطه درمیان بگذارید.
۴. آیا امکان لغو ای نماد نیز وجود دارد ؟
برای لغو ای نماد باید درخواست ابطال خود را به شماره فکس ( ۸۸۹۶۸۰۷۲ ) ارسال کنید; این درخواست نامه باید شامل دلیل لغو ای نماد، نام اصلی امتیاز صاحب نماد اعتماد الکترونیکی، امضا، شناسه، آدرس دامنه، کپی صفحه اول شناسنامه یا کارت ملی باشد. ( توجه داشته باشید که بعد از ارسال ابطال نامه درگاه اینترنتی شما هم لغو خواهد شد )[۹]