رنگ ها در زیبایی ظاهری وسایل تاثیر چشمگیری دارند، چه در زیبایی لباس هایی که می پوشید و چه در دکوراسیون بخش های مختلف منزلتان و ...
اما به عنوان مثال همه ی افراد به طور غریزی نمی دانند که نارنجی سیر و سبز روشن ترکیبی کامل را تشکیل می دهند.
اگر شما هم نمی توانید همیشه در ست کردن رنگ ها ماهرانه عمل کنید، اصول و مبانی تئوری رنگ ها را بیاموزید تا همیشه بهترین ترکیب های رنگی را انتخاب کنید.
چرخ رنگ
این چرخ مبنای ترکیب و ست کردن رنگ ها است و شما را در انتخاب رنگ های مختلف هدایت می کند.
قرمز، آبی و زرد رنگ های پایه هستند. هنگامی که قرمز و زرد ترکیب می شوند، نارنجی به وجود می آید؛ مخلوط آبی و زرد، سبز می شود و از قرمز و آبی، بنفش بدست می آید.
نارنجی، سبز و بنفش رنگ های ثانویه نامیده می شوند. رنگ های ترجیحی مانند قرمز-بنفش و آبی-بنفش با مخلوط کردن یک رنگ اولیه با رنگ ثانویه مشتق می شوند.
قبل از ورود به بحث اصلی این مقاله، بهتر است با پارامتر های مشخص کننده ی رنگ ها آشنا شوید:
Hue (هیو یا رنگ خالص)
این کلمه دقیقا معادل مفهوم کلمه ی " رنگ" که از کودکی یاد گرفته ایم می باشد و درواقع هم معنی رنگ خالص است. به عنوان مثال هیو "قرمز" یا "سبز" یا ...
البته اگر دو رنگ خالص را با هم ترکیب کنیم، یک رنگ جدید به دست می آید که به آن نیز هیو می گویند، مانند: قرمز-زرد (نارنجی)
Tint
تینت لغتی است که احتمالا آن را به دفعات از زبان نقاشان شنیده اید.
وقتی که رنگ سفید را به یک رنگ اصلی (HUE) اضافه کنید تینت به دست می آید.
یک تینت از یک رنگ اصلی (هیو) ظاهری روشن تر دارد.
Shade
نقاشان از شید(سایه ی) رنگ ها نیز زیاد استفاده می کنند. اگر یک هیو را با مقداری رنگ سیاه مخلوط کنید shade آن رنگ به دست می آید.
شید یک رنگ از خود آن رنگ تاریک تر به نظر می رسد.
Tone
تن یک رنگ می تواند دو تعریف متفاوت ( یکی جامع تر و دیگری خاص تر) داشته باشد.
تعریف جامع تر این است که تن یک رنگ از ترکیب یک رنگ اصلی( هیو) با یک رنگ خاکستری یا خنثی (که شامل سیاه یا سفید هم می شود) به دست می آید و درواقع هر shade و Tint درواقع یک تن رنگ محسوب می شوند.
طبق این تعریف تن یک رنگ می تواند از ترکیب آن رنگ اصلی با مقدار بسیار زیادی رنگ سیاه یا سفید به دست بیاید و هیچ اشکالی ندارد اگر یکی از دو رنگ سیاه یا سفید بر رنگ اصلی غالب شوند.
اما طبق تعریف اختصاصی تر تن یک رنگ از ترکیب آن رنگ با طیف های مختلف رنگ خاکستری به دست می آید و در این ترکیب هیچ یک از دو رنگ سیاه یا سفید مجوز غالب بودن بر رنگ دیگر را ندارند.
درواقع تن یک رنگ مشخص کننده ی میزان رنگ سیاه و سفید ترکیب شده با رنگ اصلی است.
حال به بررسی قانون ست کردن رنگ ها باز می گردیم:
تمام رنگ ها، شید و تینت دارند. اما به طور کلی، شما لازم نیست که در مورد تینت ها و شید ها برای انتخاب طرح های رنگی اولیه نگران باشید چراکه Color Wheel یا همان چرخ رنگ شما را در انتخاب ست های رنگی طرحتان راهنمایی می کند.
در چرخ رنگ، رنگ های گرم و سرد توسط یک خط از یکدیگر جدا شده اند تا بتوانید طرح های رنگی را بهتر درک کنید زیرا هر یک از رنگ های سرد یا گرم احساسات و پیام های متفاوتی را به انسان منتقل می کنند.
رنگ های گرم انرژی و شادی را منتقل می کنند، در حالی که رنگ های سرد باعث ایجاد حس آرامش و صلح می شوند.
همانطور که توسط Kissmetrics نشان داده شده است، چرخ خود را می توان به راحتی تقسیم کرد تا بر اساس چرخ، چندین قاعده اساسی برای مطابقت رنگها به وجود آید. این قواعد بسیار ساده هستند و در ادامه بیان شده اند.
Complementary colors (رنگ های تکمیلی)
هر دو رنگ در مقابل یکدیگر روی چرخ رنگ های تکمیلی هستند. به عنوان مثال، آبی و نارنجی، یا قرمز و سبز.
اینها کنتراست (تضاد) بالا را ایجاد می کنند، بنابراین هنگامی می توانید از آن ها استفاده کنید که بخواهید یک بخش از محیط توجه بیشتری را جلب کند.
در حالت ایده آل، یک رنگ را به عنوان پس زمینه و دیگری را به عنوان لهجه استفاده کنید.
همچنین، می توانید از تینت ها و شیدها استفاده کنید؛ برای مثال، یک رنگ آبی روشن تر، همراه با پرتقالی تیره تر.
Split complementary colors (رنگ های مکمل تقسیم شده)
رنگ های مکمل تقسیم شده، از سه رنگ تشکیل می شوند. محل یک رنگ را روی چرخ در نظر بگیرد و آن را با دو رنگ مجاور رنگ مکمل آن ست کنید. به عنوان مثال، آبی، زرد- نارنجی و قرمز- نارنجی.
این روش برای مبتدیان ایده ال است، زیرا به کارگیری آن ساده تر است.
علت سادگی به کارگیری رنگ های انتخاب شده با این روش در طرح ها، این است که سه رنگ ست شده با هم از این طریق با یکدیگر تضاد نسبی دارند و نسبت به ست رنگ های تکمیلی که پیش تر بررسی شد هماهنگی بیشتری با هم دارند.
Analogous colors (رنگ های مشابه)
رنگ های مشابه، هر سه رنگ در کنار یکدیگر روی چرخ هستند. به عنوان مثال، نارنجی، زرد-نارنجی و زرد.
در استفاده از این طرح بهتر است از ترکیب Hue ها یا همان رنگ های خالص اجتناب کنید و به جای آن به سراغ تینت های رنگ ها روید.
نکته ی دیگر اینکه از انتخاب رنگ های سرد و گرم در کنار یکدیگر بپرهیزید.
Triadic colors (رنگ سه تایی)
رنگ سه تایی هر سه رنگی هستند که به طور مساوی بر روی چرخ رنگ از هم فاصله دارند. به عنوان مثال، قرمز، زرد و آبی.
طرح Triadic نیز کنتراست بالا دارد، اما متعادل تر از رنگ های مکمل است.
ترفند پیشنهادی در این شیوه این است که اجازه دهید یکی از رنگ ها با دو رنگ دیگر در بخش های مختلف محیط مد نظرتان تکرار شود.
Tetradic or double complementary colors
طرح Tetradic یا دو تکمیل کننده، از چهار رنگ با هم استفاده می کند.
درواقع در این طرح دو مجموعه رنگ مکمل با هم به کار می روند. به عنوان مثال زمانی که 4 رنگ آبی و نارنجی با زرد و بنفش همزمان با هم در یک طرح به کار می روند.
این شیوه سخت ترین روش برای انتخاب رنگ ها جهت ایجاد طرحی متعادل است.
اگر هر چهار رنگ در مقادیر مساوی استفاده شوند، رنگ بیشتری نسبت به طرحهای دیگر ارائه می شود (اما)، طرح ممکن است نا متعادل و شلوغ به نظر برسد، بنابراین شما باید رنگی را انتخاب کنید که غالب شود و سایر رنگ ها به عنوان لهجه استفاده کنید. پس به یاد داشته باشید که در این روش اجتناب از استفاده از رنگ های خالص در مقادیر برابر ضروری است.
برای یادگیری نحوه ی صحیح به کار بردن ست رنگ ها در دکوراسیون منزل می توانید به این مقاله رجوع کنید.