لذت بردن از یادگیری در راحتی و آسایش کامل و در هر نقطه
شاید در یک دهه گذشته تصور اینکه در خانه خود نشسته‌اید و نظاره‌گر کلاس‌های ریاضی دانشگاه صنعتی شریف از مانیتور رایانه‌تان هستید بعید می‌نمود؛ اما واقعیت این است که اینترنت آن‌چنان امکانات جذابی برای یادگیری و خودآموزی فراهم کرده است که هیچ عذر و بهانه‌ای برای نیاموختن باقی نگذارده است. «ز گهواره تا گور دانش بجوی» که خارجی‌ها از آن به‌عنوان «یادگیری مادام‌العمر» یاد می‌کنند فقط با داشتن یک اینترنت (البته پرسرعت!) و یک وسیله اتصال به آن محقق شده است.
دنیای آموزش با افزایش نرخ نفوذ اینترنت پرسرعت و محبوبیت روزافزون تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند در حال تحول است. امروزه اینترنت، سختی‌ها و چالش‌های آموزش حضوری را به حداقل رسانده و دوره‌های آموزشی اینترنتی اکنون یکی از محبوب‌ترین ابزارها برای کسب دانش و مهارتهای مورد نظر بسیاری از دانش‌پژوهان در سرتاسر دنیاست. این ابزار برای علاقمندان فارسی‌زبان نیز مهیاست.
آموزش آنلاین این فرصت را به شما می‌دهد تا در هر زمان و هر مکانی که می‌خواهید، در کلاس‌های آموزشی شرکت کنید. کلاس‌های آموزشی آنلاین همان محتوای باکیفیت و تجربه‌ها را مانند کلاس‌های سنتی ارائه می‌دهند، حتی مزیت‌هایی نیز برای شرکت‌کنندگان مانند عدم پرداخت هیچ هزینه‌ای برای رفت‌وآمد و هدر رفت وقت درپی دارد. علاوه بر ارائه محتوای باکیفیت، تعامل بین مربیان و دانش‌آموختگان به‌طور منظم و به‌راحتی از طریق رایانه‌های شخصی امکان‌پذیر است و این تعامل محدود به‌مواجهه فیزیکی نمی‌شود.
موضوعات آموزشی در اینترنت مصداق از شیر مرغ تا جان آدمیزادند. از آموزش مهارتهای زندگی مثل مدیریت زمان و مهار استرس گرفته تا آموزش دروس مدرسه و دانشگاه؛ و از آموزش زبان‌های خارجی گرفته تا آموزش استفاده از رایانه و اینترنت و گوشی هوشمند و به‌طورکلی مهارتهای فنآوری اطلاعات.
شیوه‌های آموزشی وب هم متنوع‌اند. منابع آموزشی در همه شکلی ازجمله متنی، تصویری، صوتی و ویدئویی وجود دارند که می‌توانید به‌دلخواه خود انتخاب نمایید. برخی از دوره‌ها به‌صورت آموزش از طریق ایمیل هستند که نمونه‌های آن دو دوره درسنامه و پارس ام بی ای هستند. دوره‌هایی نیز به آموزش از طریق فیلم‌های آموزشی تمرکز دارند مانند فرادرس، تخته سفید، کلاس درس و مکتبخونه. دوره‌های آموزشی آنلاین تا آنجا پیش رفته است که برخی از دانشگاه‌های معتبر دنیا مانند ام.آی.تی، کالیفرنیا، استنفورد، اوپن و جان هاپکینز کلاس‌های درسشان را برای عموم دسترس‌پذیر ساخته‌اند. از شبکه‌های اجتماعی نیز نباید به‌سادگی گذشت. شبکه‌هایی که به‌مرورزمان جای خود را بین وبگردان باز کردند و یکی از نمونه‌های موفق ارتباط و آموزش به شما می‌روند.
از مهم‌ترین دلایل رشد و توسعه دوره‌های آموزشی وجود فناوری‌های نوین ارتباطی و ظهور پدیده وب ۲ با گسترش اینترنت در سطح جهان و بالا رفتن تعداد کاربران و استفاده‌کنندگان اینترنت بود. با ظهور وب ۲ دیگر کاربران تنها به خواندن اطلاعات اکتفا نمی‌کردند بلکه به نوشتن و تبادل اطلاعات با کاربران مختلف نیز علاقه‌مند بودند و بدین ترتیب این پدیده نوظهور به‌طور گسترده مطرح شد.
در حقیقت این مطالب بیان‌گر این است که ما در عصر اطلاعات و دانش زندگی می‌کنیم و برای بقا در این دوران نیازمند کسب اطلاعات و تجزیه‌وتحلیل آنها برای کاربردپذیری در زندگی روزانه خود هستیم؛ شواهد حاکی از رشد فزاینده اطلاعات است و در این میان افرادی موفق خواهند بود که اطلاعات موردنیاز خود را بتوانند گردآوری، ذخیره و استفاده بهینه نمایند.
بنابراین آموزش در این عصر نیاز توسعه پایدار است. این اصل می‌تواند نیاز به آموزش در تمام مراحل زندگی را نشان دهد. در طول زندگی از کودکی و پس از گذراندن دبستان، راهنمایی و دبیرستان و حتی پس از آن در دانشگاه خیلی از نیازهای یادگیری ما فراموش شده‌اند. نیازهای آموزشی که برای رشد و بالندگی نیازمند آنها هستیم. دوره‌های آموزشی یکی از ارکان رفع این نیازهای آموزشی و مکانی برای یادگیری آموزش‌های تکمیلی است؛ که به کمک فناوری‌های نوین آموزش‌هایی را در حوزه‌های مختلف به کاربران ارائه می‌دهند.
اهمیت آموزش مجازی زمانی بیشتر نمود پیدا می‌کند که با رشد جمعیت، امکان فراهم کردن امکانات آموزشی برای تمامی افراد آنهم به شکل رایگان بسیار بعید به نظر می‌رسد و در سال‌های اخیر جنبشی با نام موک برای ارائه خدمات آموزش مجازی رایگان در برترین دانشگاه‌های جهان شروع به فعالیت کرده است. موک در واقع در زبان فارسی دوره‌های آموزشی آنلاینی هستند که از طریق اینترنت افراد می‌توانند به این دوره‌ها دسترسی داشته باشند. از سازمان‌های مهم ارائه‌دهنده موک می‌توان به کورسرا، اوداکس و اودسیتی اشاره کرد که هر سه در سال ۲۰۱۲ تأسیس‌شده‌اند.
اگر توجه کرده باشید مزایای دوره‌های آموزشی آنلاین بیان شد ولی باید دقت داشته باشید این دوره‌های آموزشی توسط سازمان‌هایی مجازی برگزار می‌شود. سازمان‌های مجازی نیز مانند سازمان‌های سنتی معایب خاص خود را دارد که در این متن مجال پرداختن به آنها نیست؛ اما آنچه مشهود است اهمیت این دوره‌های آموزشی در عصر اطلاعات و دانش است. عصری که نیاز است دانش داشته باشیم و بتوانیم به بهترین نحو این دانش را مدیریت کنیم.
همان‌گونه که گفته شد در سال‌های اخیر سایت‌های زیادی برای آموزش مجازی در زمینه‌های مختلف علمی راه‌اندازی شده است که ما در این بحث به معرفی مقدماتی سایت‌هایی که به زبان فارسی و بعضاً رایگان آموزش ارائه می‌دهند، اشاره خواهیم کرد.
- فرادرس (faradars.org):
فرادرس یک بستر اینترنتی است که با هدف توسعه آموزش دانشگاهی ایران از طریق اینترنت، دوره‌های آموزشی متعددی را در اختیار علاقمندان قرار می‌دهد. فرادرس حاصل همکاری مشترک یک گروه کاری متعهد است که آن را به یکی از مراجع دوره‌های آموزشی اینترنتی در ایران تبدیل کرده‌اند. فرادرس، که دوره‌های آموزشی آن بخش متنوعی از موضوعات حوزه هوش‌مصنوعی تا بسیاری از دروس کلاسیک رشته‌های مهندسی را در بر می‌گیرد، در سال ۱۳۸۷ و در قالب یک پروژه توسط دکتر اسماعیل آتش‌پز گرگری و دکتر سید مصطفی کلامی هِریس راه‌اندازی شد. شعار فردادرس، دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا است، فرادرس تا کنون نزدیک به یک‌هزار ساعت آموزش ارائه کرده که از بین آن چند صد ساعت از آموزش‌ها رایگان می‌باشد و بقیه دوره‌هایی هستند که علاقمندان برای تهیه آن باید هزینه کمی پرداخت کنند.
نمایی از برخی از دوره‌های آموزشی رایگان فرادرس
- مکتبخونه (maktabkhooneh.org):
مکتبخونه سایتی برای ویدئوهای آموزشی دانشگاهی رایگان است. بخش وسیعی از محتوای مکتبخونه با همکاری و اجازه دانشگاه صنعتی شریف تهیه شده است. دانشگاه شریف با این کار امکان استفاده از درس‌های یکی از بهترین دانشگاه‌های ایران را برای دانشجویان در سراسر جهان فراهم کرده است. این درس‌ها شامل بهترین کلاس‌ها در دانشکده‌های ریاضیات و فیزیک و رشته‌های فنی مهندسی دانشگاه شریف است که با تلاش دانشجویان و اساتید این دانشگاه ضبط شده است. از سایر دانشگاه‌ها و مراکز علمی تحقیقاتی ایران نیز دروسی می‌توان در مکتبخونه یافت. مثلاً از دانشگاه تهران دروس فلسفه علم و دروس ریاضی؛ از دانشگاه صنعتی همدان درس اخلاق فناوری اطلاعات و …همچنین ویدئوهایی از کلاس‌های درس دانشگاه‌های معروف دنیا مثل ام.آی.تی نیز در مکتبخونه قرار داده شده است.
- کلاس درس (kelasedars.org):
شعار کلاس درس، مدرسه‌ای برای همه است. کلاس درس دارای بیش از ۴۲۰ ویدئوی آموزشی در موضوعات مختلف دبیرستانی و دانشگاهی است. ویدئوهای کلاس درس به‌صورت رایگان ارائه‌شده‌اند.
- تخته سفید (takhtesefid.org):
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، این پایگاه اینترنتی یک سرویس به اشتراک‌گذاری ویدئوهای آموزشی است و علاوه بر تماشای لینک‌های موجود در این سایت، شما می‌توانید ویدئوهای آموزشی موردنظرتان را نیز در آن آپلود کنید.
ویدئوهای آموزشی موجود در این سایت گستره متنوعی از رشته‌های مهندسی مانند مکانیک و الکترونیک گرفته تا رشته‌های هنری مانند گرافیک و نقاشی و حتی مهارتهای گوناگون ازجمله تراشکاری و جوشکاری را در برگرفته‌اند و ثبت‌نام در آن کاملاً رایگان است.
- پارس ام بی ای (parsmba.com):
شرکت اندیشه‌سازان پارس فعالیت‌های خود را در زمینه آموزش الکترونیکی بخشی به‌صورت رایگان و بخشی به‌صورت غیر رایگان در سال ۱۳۹۲ آغاز نمود. این گروه با هدف برقراری عدالت آموزشی و با شعار آموزش برای همه به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد. از جمله خدماتی که توسط پارس ام بی ای ارائه می‌شود می‌توان به همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی و انجمن‌های دانشجویی، همکاری با مدارس کشور، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی – ترویجی به‌منظور فرهنگ‌سازی برای استفاده از آخرین فناوری‌ها و علوم روز جهان در حوزهٔ مرتبط خود، حمایت از فعالیت‌های انجمن‌ها و نهادهای خیریه اشاره کرد. پارس ام بی ای در حال حاضر عضو بنیاد فرهنگ و دانش دانشگاه شریف است و ۵۲ دوره آموزشی را به‌صورت ایمیلی برگزار می‌کند.
- درسنامه (darsnameh.com):
درسنامه، یکی دیگر از وب‌سایت‌های آموزشی از راه دور بر مبنای ایمیل است که کاربران می‌توانند با دریافت واحدهای آموزشی از طریق ایمیل و بدون مراجعه به وبسایت درسنامه، درس‌ها را خوانده و در آزمون‌ها شرکت کنند.
- مرکز توسعه آموزش مجازی پارس (elearnpars.org):
ایده اولیه ایجاد این مرکز طبق مطالعات صورت گرفته در پروژه‌های فنی کارشناسی ارشد و دکتری موجود در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه اشتنبایس برلین آلمان صورت گرفته است و سیستم‌های متنوعی همچون سامانه‌های ورد پرس فارسی، مودل فارسی، برنامه‌نویسی‌های اختصاصی و CMS های متنوع، آزمون ساز، وب‌سرویس و وب اجلاس در جهت توسعه این وبسایت در وبسایت مرکز پیاده‌سازی و اجرا می‌شود. به نقل از خود مرکز آموزشی هم‌اکنون دانش‌پذیرانی از کشورهای عراق، افغانستان، تاجیکستان، امارات متحده عربی و سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و کشورهای اروپایی و آمریکا، ژاپن و مالزی از آموزش‌های مرکز استفاده می‌کنند. از آموزش‌های جالب مرکز آموزش مجازی پارس ارائه دوره‌های متنوع زبان انگلیسی است که ۱۰ دوره آموزشی را به این مبحث اختصاص داده‌اند.
- سامانه آموزش مجازی قرارگاه فضای مجازی سپاه تهران (elearning.ghasam.ir):
اولویت اول در قرارگاه فضای مجازی، توجه جدی به بحث آموزش به‌عنوان رکن اصلی توسعه کمی و کیفی و افزایش توان عملیاتی نخبگان فرهنگی و رسانه‌ای سپاه حضرت محمد رسول‌الله (ص) تهران بزرگ است که این مسئله به‌روشنی در اسناد راهبردی قرارگاه فضای مجازی مورد تأکید قرارگرفته است. این سامانه آموزش مجازی همچنین از جدیدترین دستاوردهای علمی و پژوهشی در حوزهٔ محتوا و برنامه‌ریزی آموزشی بهره می‌گیرد.
- کائسنا (iksna.com):
“کائسنا” از سال ۱۳۸۶ با هدف ترویج دانش متن باز ، برای ایجاد فرصت یکسان یادگیری و به منظور گسترش سطح آگاهی و علم جامعه فارسی زبان آغاز به کار نمود. کائسنا فضایی برای یادگیری و تبادل دانش است.کائسنا افرادی که توانایی و دانش کاربردی در زمینه های مشخص دارند را در فرایند تولید همراهی کرده و تیم تولید و تدوین را در کنار آنها قرار می دهد. صرف نظر از اهداف تجاری یا غیر تجاری تولیدکنندگان محتوا در کائسنا دغدغه های پلتفرم پرداخت، پلتفرم نمایش، هزینه پهنای باند، مارکتینگ، دریافت بازخورد و … برای تولید کنندگان برطرف شده است؛ تا بتوانند با تمرکز روی محتوا، ویدئوی آموزشی خود را تولید و منتشر کنند.
- وب یاد (webyad.com):
وب‌یاد به عنوان یک بستر یادگیری و آموزش آنلاین ویدیوئی این امکان را فراهم می‌کند تا در کمترین زمان ممکن، هرآنچه که می‌خواهید را آموزش دهید و یاد بگیرید. کافی است که بخواهید.
- به آموز (behamooz.com):
وب سایت به‌آموز عملاً از سال ۱۳۹۱به صورت آزمایشی شروع به فعالیت کرد. به‌آموز برمبنای قابلیتهای عمومی بستر نرم افزاری شرکت فناوران اطلاعات وستا بنا شده است و توسعه می‌یابد. هدف به‌آموز در دسترس قرار دادن مواد آموزشی با کیفیت مناسب برای همه‌ی ایرانیان است. ما اعتقاد داریم که هیچ کس نباید از کسب علم و دانش و مهارتهای کاربردی محروم شود. نباید سن و سال یا مکان و موقعیت و امکانات مالی، افرادی را از یاد گرفتن، سازندگی و موفقیت باز دارد .در به‌آموز هر کس می‌تواند یاد بدهد و یاد بگیرد. اگر استاد یا آموزگار هستید، می‌توانید درس خود را ایجاد کنید و به هزاران نفر یاد بدهید و اگر یاد گیرنده هستید، در کلاس‌های دلخواهتان شرکت کنید و درباره‌ی هزاران موضوع یاد بگیرید.
- تیم لرنینگ (team-learning.ir):
سایتی برای توسعه دانش و فناوری روز دنیا با برترین متدهای آموزشی و فراهم نمودن امکان آموزش تیمی و گروهی بگونه ای که افراد در نقاط مختلف این امکان را داشته باشند تا تنها با داشتن امکان اتصال به اینترنت از جدیدترین محتوای آموزشی روز دنیا بهره مند گردند و بصورت تیمی تخصص و مهارت خود را اتقاء بخشیده و رفع اشکال نمایند.همچنین جدیدترین مقالات به همراه ترجمه تخصصی آنها در اختیار کاربران قرار داده می شود و در انتهای دوره های آموزشی پروژه هایی بصورت تیمی تعریف می گردد تا توانایی های فعالیت گروهی نیز ارتقاء یابد.
- اپن لرنینگ (openlearning.com):
برگزار کننده دوره های کاملا آنلاین در حوزه های متفاوت در قالب الگوریتم های آموزشی استاندارد با بکارگیری سیستم مدیریت یادگیری LMS و کلاس آنلاین قدرتمند Adobe Connect در هر زمان و هر مکان جهت پیشبرد شعار عدالت آموزشی
- پیکسل آموز (pixelamooz.com):
سایت آموزشی پیکسل آموز در حوزه آموزش رایگان کامپیوتر و موبایل تحت کتب آنلاین، مقالات، فیلم های آنلاین و گزیده اخبار تکنولوژی فقط به زبان فارسی فعالیت دارد که هر روزه محتوای آن افزوده می شود.
- ایران آکادمی (iran-academy.org):
یکی از دغدغه های امروزی افراد جامعه بخصوص کارشناسان و مدیران یادگیری می باشد. اما همواره رنج موارد جانبی آموزش، مانند زمان، دوری مکان آموزش، هزینه های جانبی مانند ایاب و ذهاب و … باعث شده تا بسیاری از علاقه مندان به آموزش های کاربردی دسترسی نداشته باشند. این امر باعث شد در راستای ارتقاء و آسان سازی آموزش، آنهم به صورت کاملاً کاربردی، وب سایت آموزشی ایران آکادمی را راه اندازی کنیم تمام تلاش های ما در این وب سایت ایجاد محیطی پویا و آموزشی برای تمام کسانی که است که به یاگیری علاقه مند هستند.
- ستکا (cetka.ir):
اکادمی مجازی ستکا یک سایت آموزش غیر حضوری که به برگزاری دوره های آنلاین می پردازد.دوره های این سایت در ابتدا ۶ حوزه‌ی مدیریت، بازاریابی، نرم افزار، توسعه شخصی، سرمایه گذاری و زبان می باشد که در آینده تصمیم به گشترش این حوزه ها داریم. دوره ها در استودیو آموزشی آکادمی مجازی ستکا به طور کاملا استاندارد تولید می شوند. چشم انداز ما تبدیل شدن به بزرگ‌ترین مرجع آموزش آنلاین برای مدرسین و دانش‌پذیران ایرانی تا سال ۱۳۹۵ و ارزش های ما، همکاری با شایسته‌ترین مدرسین ارائه آموزش‌های مفید توسعه ابزارهای آموزشی خلاقانه صداقت در گفتار، تعهد در عمل می باشد.
- یاداپ (yadup.ir):
این وب سایت به منظور فراگیر کردن دانایی و ایجاد فرصتهای آموزشی برابر از طریق گسترش آموزش مجازی بر پایه فنآوری اطلاعات ایجاد شده است. چشم انداز این سایت آموزشی، تبدیل شدن به بزرگ‌ترین مرجع آموزش مجازی برای مدرسین و فراگیران تا سال ۱۳۹۶ است.
هدف این سایت دسترسی فارسی‌زبانان به آموزش‌های معتبر خارجی با زبان فارسی است.
این سایت با بهره‌گیری از مترجمین و صداپیشگان توانمند توانسته است در جهت تأمین آموزش‌هایی که در داخل تولید نمی‌شوند گام مثبت و مهمی را بردارد.
دیدن فیلم‌های آموزشی نیازمند تمرکز بالایی ست و این مهم با صرف تمرکز به جهت فهم زبان مدرس و عدم توجه به تصاویر محقق نمی‌شود. بلدشو با دوبله‌ی فیلم‌های آموزشی به مخاطبین کمک می‌کند تا تمام تمرکز خود را صرف به خاطر سپردن و یادگیری آموزش‌ها کنند.
موضوعات آموزشی:
- عکاسی
- انیمیشن‌سازی
- آی تی
- مدیریت
- کسب‌وکار
- بازاریابی
- ارزهای دیجیتال
- طراحی
- مهندسی
و مهارتهای کاربردی
امکانات سایت
- بیش از ۴۰۰ ساعت محتوای آموزشی برگردانده شده به زبان فارسی
- جستجوی ساده و دسترسی راحت به محتوای آموزشی مورد نیاز
- امکان تغییر زبان صدای فیلم بر روی سایت
- امکان فعال یا غیرفعال نمودن زیرنویس به زبان‌های فارسی و غیر فارسی بر روی ویدئوهای سایت
- پشتیبانی ۲۴ ساعته در جهت رفع نیازهای مشتریان
نویسندگان: عمار خدری*، محمدجواد منصورزاده